Główne europejskie organizacje rolnicze łączą siły, aby podkreślić poważne zagrożenia, jakie niesie ze sobą umowa handlowa UE-Mercosur dla sektora rolno-spożywczego w Europie:
- Copa-Cogeca – reprezentująca interesy europejskich rolników i spółdzielni rolniczych.
- CEFS (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Cukru) – zrzeszająca producentów cukru w Europie.
- CEPM (Europejska Konfederacja Producentów Kukurydzy) – reprezentująca interesy producentów kukurydzy w UE.
- CIBE – Międzynarodowa Konfederacja Producentów Buraków Cukrowych .
- EUWEP (Europejska Unia Hurtowników Jaj, Produktów Jajecznych i Drobiu) – reprezentująca sektor produkcji jaj, produktów jajecznych i drobiu w Europie.
- AVEC (Europejskie Stowarzyszenie Przemysłu Drobiarskiego) – reprezentujące sektor drobiarski w Europie.
Co się kryje za umową?
W kontekście rosnących wyzwań stojących przed europejskim sektorem rolniczym, jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów jest umowa handlowa UE-Mercosur, która wywołuje silne emocje wśród rolników na całym kontynencie. Zgodnie z zapisami tej umowy, produkty rolne z krajów Mercosur (Brazylia, Argentyna, Paragwaj, Urugwaj) miałyby łatwiejszy dostęp do rynku europejskiego. To jednak wywołuje obawy, że europejscy rolnicy będą musieli konkurować z tańszymi towarami, które często nie spełniają tak rygorystycznych norm środowiskowych i jakościowych, jakie obowiązują w Unii Europejskiej.
Zgadzamy się z organizacjami, takimi jak Copa-Cogeca, AVEC, CEFS, CEPM, MaiZ’EUROP’ oraz EUWEP, które zwracają uwagę, że umowa ta może doprowadzić do nieuczciwej konkurencji. Produkty z Mercosur będą mogły być produkowane po niższych kosztach, głównie ze względu na mniej restrykcyjne przepisy dotyczące ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt. Przykładem są produkty takie jak wołowina, drób, cukier czy etanol, które mogą zdominować rynek europejski kosztem lokalnych producentów.
Problemy związane z umową UE-Mercosur
Jednym z głównych problemów związanych z umową UE-Mercosur jest brak równowagi w standardach produkcji. W krajach Mercosur rolnicy nie muszą przestrzegać tak surowych regulacji dotyczących stosowania pestycydów, ochrony zwierząt czy norm sanitarnych, co sprawia, że produkcja w tych krajach jest tańsza. W konsekwencji, europejscy producenci, zmuszeni do przestrzegania wyższych standardów Zielonego Ładu, nie są w stanie konkurować cenowo.
Krytycy umowy podkreślają także, że jej wejście w życie może doprowadzić do pogłębienia kryzysu rolniczego w Europie, gdzie już teraz rolnicy borykają się z wysokimi kosztami energii, nawozów oraz skutkami wojny na Ukrainie. Obawy te są potęgowane przez zmiany klimatyczne, które w szczególności dotykają kraje Europy Południowej, gdzie ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak susze, znacząco obniżają plony.
W wielu krajach, takich jak Francja, rolnicy zorganizowali masowe protesty, domagając się renegocjacji umowy lub jej całkowitego zablokowania. Prezydent Francji, Emmanuel Macron, obiecał zablokowanie umowy w jej obecnym kształcie, co świadczy o sile oporu ze strony rolników.
Nasze zdanie
W związku z tym, że obecny mandat negocjacyjny pochodzi z 1999 roku i nie uwzględnia kluczowych zmian wywołanych przez pandemię Covid-19 oraz wojnę na Ukrainie, nie możemy poprzeć umowy UE-Mercosur w jej obecnym kształcie. Zawarcie tej umowy bez przemyślenia strategicznego wpływu na rolnictwo i produkty spożywcze stanowiłoby poważne zagrożenie dla europejskiego sektora rolno-spożywczego. Dlatego opowiadamy się za kompleksowym przeglądem strategii negocjacyjnych, zgodnie z wnioskami strategicznego dialogu.
Oświadczenie europejskich organizacji
Potrzebne są pilne działania, aby chronić unijny łańcuch rolno-spożywczy!
Główne europejskie organizacje rolnicze łączą siły, aby podkreślić poważne zagrożenia, jakie niesie ze sobą umowa handlowa UE-Mercosur dla sektora rolno-spożywczego w Europie
rolno-spożywczego w Europie
Od 2019 roku Komisja Europejska wprowadziła kluczowe akty prawne w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, takie jak pakiet Fit for 55, rozporządzenie o odbudowie zasobów przyrody, dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych oraz inne, które są w przygotowaniu. Te inicjatywy, mające wpływ na przyszłość rolnictwa w Europie, nie gwarantują jednak zasad wzajemności w relacjach handlowych z naszymi partnerami ani spójności między polityką wewnętrzną i zagraniczną. Skutkuje to nierównowagą, dając konkurentom o słabszych regulacjach środowiskowych nieuczciwą przewagę na rynku.
Nawet z wprowadzeniem dodatkowego narzędzia wspierającego zrównoważony rozwój, którego szczegóły pozostają niejasne, widać wyraźnie, że kraje Mercosur nie są w stanie przyjąć podobnych standardów, jak te narzucone europejskim rolnikom. Nie możemy zaakceptować porozumienia, które karze unijnych producentów za przestrzeganie tych norm, jednocześnie pozwalając na import z krajów, które nie muszą spełniać tych samych wymagań.
Ponadto, porozumienie to wiąże się z ryzykiem promowania handlu produktami przyczyniającymi się do degradacji środowiska i utraty bioróżnorodności w krajach Mercosur, zwłaszcza w Brazylii. Te skutki mogą mieć katastrofalne konsekwencje dla naszego środowiska i rolnictwa. Co więcej, musimy uwzględnić wpływ na dobrostan zwierząt, ponieważ standardy stosowane w krajach Mercosur nie są zgodne z tymi obowiązującymi w UE, co mogłoby podważyć nasze wysiłki na rzecz promowania etycznego traktowania zwierząt.
Dodatkowo takie porozumienie może ponownie wywołać protesty rolników w całej Europie, zwłaszcza w odniesieniu do kluczowych produktów, które mają duże znaczenie dla lokalnych sektorów rolniczych. Nasi producenci już teraz zmagają się z wieloma wyzwaniami. Trwająca wojna w Ukrainie doprowadziła do wzrostu importu ukraińskich produktów oraz do niepokojąco wysokich kosztów energii i nawozów. Wdrożenie porozumienia UE-Mercosur pogłębiłoby te niekorzystne warunki konkurencji, nie oferując żadnych konkretnych gwarancji postępu w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Na koniec warto podkreślić, że dialog strategiczny zakończył się konkluzją: „Komisja Europejska musi lepiej uznać strategiczne znaczenie rolnictwa i produktów spożywczych w negocjacjach handlowych, przeprowadzić kompleksowy przegląd swoich strategii negocjacyjnych oraz zrewidować sposób przeprowadzania ocen wpływu przed rozpoczęciem negocjacji handlowych”. Mandat, który jest wykorzystywany w tych negocjacjach, pochodzi z poprzedniego stulecia (1999 r.), podczas gdy ustępstwa dotyczące kluczowych produktów zostały ustalone przed kryzysem związanym z Covid-19, wojną na Ukrainie i jej potencjalnym przystąpieniem do UE.
Zawarcie takiego porozumienia byłoby zatem sprzeczne z duchem dialogu strategicznego dotyczącego negocjacji handlowych i wysłałoby bardzo niewłaściwy sygnał do społeczności rolno-spożywczej na początku nowego mandatu von der Leyen.
Oświadczenie: https://cefs.org/wp-content/uploads/2024/10/Joint-Statement_Serious-Concerns-Over-The-EU-Mercorsur-Trade-Agreement.pdf