Podczas gdy społeczności rolnicze, które produkują żywność dla naszych społeczeństw, wytykane są palcem i oskarżane o negatywny wpływ na środowisko i klimat, celebryci, gwiazdy kina, estrady i elity biznesu generują ogromne ilości zanieczyszczeń w imię własnej wygody. Produkcja „Śnieżki” spowodowała większą emisję gazów cieplarnianych niż niektóre lotniska w ciągu roku, a amerykańska piosenkarka Taylor Swift, podróżując prywatnym odrzutowcem, wyemitowała niemal 140 ton dwutlenku węgla tylko w ciągu trzech miesięcy. Co więcej, 1% najbogatszych ludzi świata wytwarza więcej CO₂ niż 2/3 globalnej populacji. Czy obwinianie rolników za zmiany klimatu ma jakikolwiek sens?
„Śnieżka” nieekologiczna
„Śnieżka”, podobnie jak „Mała syrenka” z 2023 r., spowodowała więcej zanieczyszczeń niż jakiekolwiek inne filmy wyprodukowane na Wyspach Brytyjskich od 2019 r. — pisze The Guardian, powołując się na dokumenty Disneya. Według brytyjskiego dziennika, łączne emisje związane z produkcją „Śnieżki” i „Małej syrenki” przewyższyły roczne emisje gazów cieplarnianych generowane przez lotniska w Birmingham i Luton. Choć oba filmy zostały wyprodukowane przez amerykańskie studio, zdjęcia kręcono w podlondyńskim Pinewood Studios.
Wpływ celebrytów na klimat
Dlaczego nie skupiamy się na śladzie węglowym, który generują gwiazdy mające ogromny wpływ na normy społeczne i sposób postrzegania świata przez młode pokolenie? Taylor Swift była orędowniczką wielu kwestii środowiskowych, w tym globalnego dostępu do czystej wody i ochrony zagrożonej dzikiej przyrody. Nazwała zmianę klimatu jedną z „przerażających sytuacji nękających świat”. Tymczasem, by zrównoważyć swoje kwartalne podróże prywatnymi odrzutowcami, musiałaby posadzić ponad 2000 drzew i pozwolić im rosnąć przez dekadę.
„Kryminaliści klimatyczni”
Takich „szkodników” wśród celebrytów jest wielu. Rekordziści latają odrzutowcami na krótkie dystanse, które mogliby z łatwością pokonać samochodami. Kylie Jenner, Travis Scott, Oprah Winfrey czy Jay-Z są przez media nazywani „kryminalistami klimatycznymi”, ale niewiele sobie z tego robią. Przykładowo lot z Londynu do Dubaju sprawia, że prywatny odrzutowiec emituje 11 razy więcej zanieczyszczeń niż zwykły samolot pasażerski, 35 razy więcej niż pociąg i aż 52 razy więcej niż autobus.
Najbogatsi nie pozostają bez winy
Według raportu Oxfam, 16% ogólnej emisji dwutlenku węgla było wynikiem działań 1% światowej populacji — czyli 77 mln osób. To więcej niż emituje łącznie 5 miliardów ludzi, czyli 2/3 populacji planety. Szacuje się, że w latach 2020–2030 emisje CO₂ generowane przez najbogatszych mogą doprowadzić do śmierci nawet 1,3 mln osób.
Hollywood vs. rolnik — krótka lekcja o emisjach
Społeczność rolnicza, jak i otaczające ją gałęzie przemysłu, są stale atakowane za rzekome przyczynianie się do znaczącego zanieczyszczenia środowiska. Na ataki grup przeciwnych hodowli i zniekształcanie faktów często nie wiedzą, jak skutecznie reagować. Zbyt często muszą godzić się na wynikające z tego nierówne traktowanie.
Tymczasem w Unii Europejskiej emisje gazów cieplarnianych z rolnictwa spadły o jedną czwartą do 2022 roku w porównaniu z 1990 r. O ile między 1990 a 2005 rokiem spadek wyniósł 95 milionów ton CO₂ (-20%), to w okresie 2005–2022 redukcja osiągnęła kolejne 19 milionów ton (-5%). W 2022 r. całkowite emisje z rolnictwa wyniosły 371 milionów ton CO₂. Państwa Europy Wschodniej odnotowały największe redukcje (np. Słowacja – maksymalnie -60% od 1990 r.). Przewiduje się, że emisje z rolnictwa będą nadal maleć do 2030 roku.
Niewątpliwie ulepszenia w systemach zarządzania hodowlą zwierząt gospodarskich są bardzo potrzebne. Jednak konsekwentne dążenie do ograniczenia hodowli w celu redukcji emisji może prowadzić do wzrostu kosztów produkcji żywności, zaszkodzić społecznościom wiejskim, a niekoniecznie przynieść realne korzyści dla planety — zwłaszcza, jeśli inne grupy społeczne nie podejmą równoległych działań.
Na podstawie:
https://www.ecologic.eu/sites/default/files/project/2024/60028-EU2040-Sector-Paper-agriculture.pdf
https://www.theguardian.com/environment/2023/jan/26/flying-shame-the-scandalous-rise-of-private-jets
https://www.oxfam.org.uk/media/press-releases/richest-1-burn-through-their-entire-annual-carbon-limit-in-just-10-days/ https://www.theguardian.com/film/2025/apr/06/disneys-snow-white-had-higher-carbon-emissions-than-the-latest-fast-furious-film