Przeciwnicy produkcji zwierzęcej często zwracają uwagę na to, że hodowla bydła jest źródłem
dużych emisji gazów cieplarnianych, przez co jest szkodliwa dla środowiska i negatywnie wpływa
na klimat. Tymczasem branża hodowlana wcale nie jest trucicielem i przy tym robi wiele, by
szkodliwą emisję ograniczyć.
Co z tym metanem?
Metan jest jednym z głównych gazów cieplarnianych, odpowiadającym za około 33% całkowitej światowej emisji. Bydło w wyniku naturalnych procesów trawiennych też wytwarza metan, ale w dyskusjach o szkodliwości hodowli zapomina się o tym, że istnieją jeszcze inne znaczące źródła tego gazu, takie jak tereny podmokłe i bagniste, składowiska i wysypiska śmieci oraz nieszczelny sprzęt na polach naftowych. Szacuje się, że tylko mokradła mogą odpowiadać za jedną trzecią emisji metanu do atmosfery. Ponieważ metan atmosferyczny jest szybko rozkładany do CO2, jego długoterminowy wpływ na globalne ocieplenie jest ograniczony, jeśli poziom hodowli znacząco nie wzrośnie.
Dwutlenek węgla w liczbach
Często pokazuje się produkcję zwierzęcą jako źródło i przyczynę emisji CO2. Tymczasem hodowla zwierząt w Unii Europejskiej odpowiada za zaledwie 6% emisji CO2, czyli ma o ponad połowę mniejszy udział w łącznej emisji dwutlenku węgla, niż średnia wartość na świecie (14,5 %). Z niedawnego raportu FAO* wynika, że zwierzęta gospodarskie zapewniają na całym świecie prawie 40% podaży białka na każdą tonę CO2. Nie mówiąc już o dostarczaniu niezbędnych z zrównoważonej diecie mikroelementów , takich jak żelazo, wapń, cynk czy witamina B12.
Pozytywny wpływ hodowli na środowisko redukcję emisji
Obecnie większość dyskusji na temat wpływu hodowli zwierząt na środowisko skupia się głównie na produkcji gazów cieplarnianych. Prowadzi to do krótkowzrocznego postrzegania oraz minimalizacji znaczenia i wartości hodowli bydła, zarówno dla systemów produkcji żywności, jak i środowiska. Do pozytywnego wpływu na funkcjonowanie ekosystemów należy poprawa jakości gruntów rolniczych dzięki obornikowi oraz sekwestracja dwutlenku węgla, szczególnie na glebach, które były wcześniej zdegradowane poprzez niewłaściwe zarządzanie. Sekwestracja, czyli proces wychwytywania i przechowywania CO2 z atmosfery w glebie jest zwykle pomijana w ocenie bilansu gazów cieplarnianych, ale naukowcy zidentyfikowali to zjawisko, jako mające największy potencjał w redukcji emisji z produkcji wołowiny na świecie. Racjonalny wypas bydła, dostosowany do lokalnych warunków, podnosi zawartość węgla organicznego w glebie i poprawia jej funkcje ekologiczne, co pozwala wyeliminować stosowanie corocznej uprawy roli, ogranicza zastosowanie nawozów sztucznych oraz środków ochrony roślin.
Misja: mniejsza emisja
Hodowcy dokonują wielu zmian w sposobie prowadzenia gospodarstw, które przynoszą pozytywne skutki w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych. Można podzielić je na kilka strategii stosowanych przez różne gospodarstwa. Pierwszą z nich jest integrowana produkcja oparta o łączenie różnych technik w celu poprawy pochłaniania węgla przez gleby rolnicze. Stosuje się zatem kompost organiczny i inne nawozy naturalne, połączenie rolnictwa z leśnictwem i zwiększenie pokrywy roślinnej na pastwiskach.
Kolejną strategią ograniczania emisji w hodowli bydła mięsnego jest wypas rotacyjny. Praktyka ta wykazywała drugą co do wielkości potencję w redukcji na jednostkę wytworzonej wołowiny. Bardzo ważnym elementem w działaniach hodowców jest poprawa wydajności zwierząt poprzez stosowanie w ich żywieniu pasz o wysokiej jakości i strawności oraz dodatkowych preparatów wpływających na funkcjonowanie układu pokarmowego, zmianę flory drobnoustrojów wpływających na produkcję metan. Zabiegi te wpływają na poprawę efektywności produkcji żywca wołowego i skracają czas odchowu zwierząt. Przeróżne badania wykazują pozytywne działanie takich dodatków do pasz jak: wodorosty morskie, oleje roślinne i nasiona roślin oleistych oraz substancje zawarte w ziołach.
Klimat się zmienia, hodowla też
Dzisiejsza hodowla bydła mięsnego to częściowe odejście od tradycyjnych, często zamkniętych metod utrzymania zwierząt, to znaczne podwyższenie standardów dobrostanu, wprowadzanie innowacji i rozwiązań, które pozwalają zmniejszyć wpływ produkcji mięsa na środowisko naturalne. Hodowcy czynnie współpracując z naukowcami, realizują strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Wszystko po to, by produkować w sposób zrównoważony, zabezpieczając jednocześnie dostawy żywności dla rosnącej populacji Europy i świata.
Artykuł powstał na podstawie ekspertyzy naukowej dotyczącej hodowli bydła mięsnego
opracowanej przez dr.hab Piotra Wójcika, dr Agatę Karpowicz i dr Grzegorza Skrzyńskiego,
Balice 2023 rok. https://openknowledge.fao.org/items/b3f21d6d-bd6d-4e66-b8ca-63ce376560b5